Er zijn verschillende soorten elektriciteit of stroom: groene stroom, grijze stroom, krachtstroom, enzovoorts. Ook worden er allerlei namen aan gegeven: vermogen, voltage, spanning, amperage, verbruik. Op deze pagina vertellen we meer over de begrippen rondom stroom.
Elektriciteit. Het komt uit ons stopcontact en laat onze lichten branden en wasmachine draaien. Maar wat is het nou eigenlijk? Elektriciteit is energie die in de vorm van elektronen door een geleider stroomt. Dat is best ingewikkeld. Maar als je het met een riviertje vergelijkt, wordt het al een stuk makkelijker.
Wat is stroom? Stroom geeft de hoeveelheid elektronen aan die tegelijkertijd door de geleider stroomt. Vergelijk het met de rivier: de hoeveelheid water (in liters) dat er per seconde langs een bepaald punt stroomt. Hoe breder de rivier, des te hoger de stroomsterkte. De eenheid van stroomsterkte noemen we Ampère.
Wat is spanning? Spanning geeft aan hoe hoog de ‘druk’ is die op de elektronen wordt uitgeoefend. En de hoeveelheid elektronen die per seconde voorbijkomt. Ook dit kun je weer vergelijken met de rivier. Hoe krachtiger de rivier is, des te meer water er per seconde langs stroomt. De eenheid van spanning noemen we Volt, of voltage.
De combinatie van Stroom en Spanning noemen we Vermogen (P), met als eenheid Watt (W). Het vermogen is de totale hoeveelheid energie per tijdseenheid.
Het vermogen bereken je zo:
Vermogen (P) = Stroom (I) x Spanning (U), oftewel Watt = Ampère x Volt
De meeste elektrische apparatuur in ons huis maakt gebruik van een spanning van 230 Volt. Dit is in bijna heel Europa gelijk. De stroomsterkte die nodig is hangt af van het apparaat. Een wasmachine heeft meer vermogen nodig om zijn werk te doen dan een lamp. En dus een hogere stroomsterkte.
Zoals we eerder bespraken, wordt het vermogen (P) uitgedrukt in Watt (W). Als een apparaat 1000 Watt verbruikt, dan noemen we dat 1 kilowatt (kW). Als dat apparaat precies 1 uur aan staat, dan heeft het 1 kilowattuur (kWh) aan stroom verbruikt.
Die tijdsduur is heel belangrijk voor de energiekosten. Zo verbruikt een ledlamp van 4 Watt die 365 dagen per jaar aan staat in totaal: 4 (W) x 24 (uur) x 365 (dagen) = 35.040 Wh = 35 kWh. Een magnetron van 2.000 Watt die per jaar 4 uur wordt gebruikt, verbruikt dan 2.000 (W) x 4 (uur) = 8.000 Wh = 8 kWh. Dus apparaten die op zich heel weinig gebruiken, kunnen op jaarbasis best heel veel kosten. Let op met ongebruikte apparaten in het stopcontact laten zitten of aan laten staan.
Op je energierekening staat hoeveel kilowattuur je gedurende een jaar hebt gebruikt in je huis. Daar betaal je een prijs per kWh voor.
Besparen begint met inzicht. We zorgen ervoor dat je overal en altijd inzicht hebt in je verbruik en kosten. Bekijk welke resultaten je hebt behaald met je besparingen. Je ziet het via de Energie app en Mijn Verbruik.
In een groepenkast wordt stroom verdeeld over zekeringen. Die zekeringen begrenzen het maximaal vermogen van de aangesloten apparatuur. Meestal zijn de zekeringen 16 Ampère (16A). Dat betekent dat het maximaal vermogen dat je kunt aansluiten gelijk is aan: 16(A) x 230 (V) = 3.680 (W).
Als de apparaten samen meer vermogen hebben dan de zekering aankan, brandt deze door of schakelt uit. Dit gebeurt soms als een wasmachine en droger tegelijk op één groep draaien. Het uitschakelen van de zekering voorkomt dat elektriciteitsdraden smelten. Dit kan gebeuren als er te veel stroom doorheen loopt en het te warm wordt. Daarom is het gevaarlijk om verschillende verlengsnoeren te verbinden en daar zware apparaten aan te hangen.
Voor apparaten die heel veel vermogen nodig hebben, kan een krachtstroom-aansluiting nodig zijn. Dat vermogen kan een 3-fasenaansluiting leveren door de individuele fasen te combineren tot 400V. Die combinatie wordt gemaakt in de groepenkast en noemen we een ‘krachtgroep’. Om een krachtgroep te maken is dus een 3-fasenaansluiting nodig, maar niet elke 3-fasenaansluiting heeft een krachtgroep. Je kunt een 3-fasenaansluiting namelijk ook gebruiken om ervoor te zorgen dat je meer 230V apparatuur gelijktijdig kunt laten werken. Bijvoorbeeld de wasmachine en de droger.
De meest voorkomende apparaten in huis die 400V nodig kunnen hebben, zijn de inductiekookplaat, zonnesystemen, warmtepompen en laadpalen voor elektrische auto’s.
Met een energiemeter zie je hoeveel stroom (kWh) een apparaat verbruikt. Je steekt de vermogensmeter in het stopcontact en vervolgens steek je de stekker van het apparaat in de vermogens- of energiemeter. Heel eenvoudig. Een vermogensmeter, of energiemeter, energiekostenmeter is al vanaf zo’n € 20 te koop. Als je weet wat je grootverbruikers zijn, wordt besparen een stuk makkelijker.
Je bent vast benieuwd naar je totale stroomverbruik per jaar of maand. Ben je klant bij ons? Dan vind je het stroomverbruik terug op de online omgeving van Mijn Vattenfall en onze Energie app. We hebben het verbruik al voor je uitgerekend. Bij een groot stroomverbruik loont het om te kijken waar je energie kunt besparen. Bijvoorbeeld door efficiënt de was te doen of onze gouden keukentips te volgen.
Energie besparen is altijd een goed idee. We helpen je er graag bij. Voor elke portemonnee hebben we persoonlijke bespaaradviezen. Bekijk onze tips, maak je eigen bespaarplan of vraag een gratis Energiescan aan. De keuze is aan jou.
Voldoende groene stroom (bij ons: Groen uit Nederland) in Nederland leveren aan zo’n 2 miljoen klanten is een hele uitdaging. Zeker als je bedenkt dat in 2023, 46% van de totale elektriciteitsproductie uit duurzame bronnen kwam (bron: CBS). En een deel daarvan in het buitenland werd opgewekt.
In 2023 heeft Vattenfall haar servicebelofte waargemaakt en aan alle particuliere en kleinzakelijke klanten 100% groene stroom geleverd. Deze groene stroom is volledig opgewekt in Nederland. Bekijk het stroometiket om te zien uit welke hernieuwbare bronnen wij onze stroom opwekken.
Het is belangrijk dat het aanbod van duurzaam opgewekte stroom (bijvoorbeeld door hernieuwbare bronnen als zon, wind en water) in Nederland groeit. Zo hoeven we in ons land steeds minder gebruik te maken van fossiele grondstoffen om stroom te produceren. En zijn we minder afhankelijk van het buitenland voor onze eigen stroomvoorziening. Vattenfall levert een bijdrage aan dit aanbod.
We zetten ons in voor een toekomst waarin we voor onze energie minder afhankelijk zijn van het gebruik van fossiele brandstoffen. Ontdek wat ons plan is om onze afhankelijkheid van deze brandstoffen zoveel mogelijk af te bouwen. Lees hier ons CO2-reductieplan, en onze CO2-roadmap.
Ampère is de eenheid van stroomsterkte en geeft aan hoeveel elektriciteit (lees: hoeveel elektronen) er door een apparaat loopt. Volt is de eenheid voor spanning en geeft de kracht aan die de elektriciteit met zich meebrengt. De hoeveelheid elektriciteit (Ampère), vermenigvuldigd met de spanning (Volt) bepaalt het vermogen (Watt).
Elektrische spanning zegt iets over de ‘druk’ die aan stroom wordt meegegeven. Hierdoor bepaald spanning ook de hoeveelheid stroom die per seconde voorbijkomt. De eenheid van spanning noemen we Volt, of voltage.
