Wat is het emissiehandelssysteem (ETS-2) en wat betekent dit voor u?
De Europese Unie heeft als doel om in 2030 42% minder CO2 uit te stoten dan in 2005. Een belangrijke stap om dit te bereiken is de introductie van het ETS-2 (Emissions Trading System), dat van toepassing zal zijn op de gebouwde omgeving, het transport en andere aanvullende sectoren. Dit systeem vereist dat voor elke ton CO2-uitstoot een emissierecht wordt aangekocht op de markt.
Wat en voor wie is het ETS-2?
EU ETS-2 is een door de Europese Unie opgezet systeem om de CO2-uitstoot in de gebouwde omgeving, de transportsector en overige sectoren te reduceren. Dit systeem zal naast het bestaande ETS-1 functioneren, dat gericht is op energie-intensieve industrieën, de elektriciteitssector en commerciële luchtvaart, totdat een eventuele integratie van beide systemen plaatsvindt. Op dit moment is het nog onzeker in hoeverre de glastuinbouw, waarvoor al een eigen CO2-heffing zal gaan gelden, ook binnen de scope valt. Hierover zal op korte termijn door het kabinet een beslissing worden genomen.
ETS-2 werkt volgens dezelfde principes als ETS-1, waarbij bedrijven verplicht worden emissierechten aan te kopen voor hun CO2-uitstoot om zo de totale broeikasgasemissies binnen de EU geleidelijk te verlagen.
Voor wie is het ETS-2?
Het systeem geldt voor de CO2-emissies van alle brandstoffen die geleverd worden aan de gebouwde omgeving, wegvervoer en overige sectoren. Brandstofleveranciers zijn verantwoordelijk voor het monitoren van de emissies en het betalen van een CO2-prijs. Dat betekent dat Vattenfall het gasverbruik van klanten in de gaten houdt en namens klanten, voor de CO2-uitstoot die hieruit voortkomt, emissierechten inkoopt op de markt.
De beschikbare rechten worden vanaf 2027 geveild. Vanaf 2028 is het ETS-2 volledig van kracht.
Wat betekent dit voor u?
Inkoop emissierechten door Vattenfall
Bij ETS-2 wordt de verplichting voor het inkopen van emissierechten ‘upstream’ belegd. Dit betekent dat Vattenfall, namens klanten, emissierechten zal kopen om aan de nieuwe regelgeving te voldoen. Het systeem gaat in 2027 van start; vanaf dat jaar wordt de markt geopend voor de handel in emissierechten.
Stijging van de gasprijzen
In de praktijk zal de verplichting om emissierechten aan te schaffen leiden tot een stijging van de gasprijzen. Voor elke ton CO2 die vrijkomt door het gebruik van gas, zal namelijk een emissierecht moeten worden gekocht. Het is op dit moment niet mogelijk om de exacte prijsstijging vast te stellen omdat het ETS-2 systeem berust op een marktwerking met een vraag- en aanbodzijde waardoor er vooraf geen prijzen vaststaan.
Veel expertise
Vattenfall zal de rechten namens klanten inkopen op de ETS-2 markt. Er is binnen Vattenfall al veel expertise op het gebied van 'carbon trading' omdat we reeds emissierechten inkopen voor onze eigen centrales binnen het bestaande ETS-1 systeem. En omdat we ook ervaring hebben met het inkopen van Garanties van Oorsprong.
Hoe werkt het EU ETS-2 systeem?
Het EU ETS-2 systeem lijkt op het EU ETS systeem, maar de ETS-2 rechten zijn níet hetzelfde als de ETS-1 rechten. Hierdoor zijn ze niet uitwisselbaar en zullen ze aparte prijzen hebben. Anders dan in het ETS-1 worden er geen gratis rechten verleend. Alle rechten binnen het ETS-2 systeem worden geveild.
Vraag en aanbod
De prijs van de rechten is variabel en wordt op de markt bepaald door de verhouding tussen de vraag (emissies) en het aanbod (plafond). De eerste raming van de Europese Unie is een prijs van €48 per emissierecht in 2030. Dat komt neer op circa 10 cent per m3 aardgas. Maar let op! Dit is een eerste raming en geen garantie voor de prijs. De prijs van de emissierechten wordt door de markt bepaald, maar kan nog gemitigeerd worden door de Europese Unie.
Beeld: ©NEa
Meestgestelde vragen over ETS-2
Emissions Trading System 2. Het lijkt op het bestaande ETS voor de grote industrie en energiebedrijven, maar staat hier verder los van. Omdat er al een ETS is binnen de Europese Unie, wordt dit nieuwe systeem ETS-2 genoemd.
ETS-2 is een nieuw systeem voor emissiehandel. dat betrekking heeft op emissies van wegvervoer, de gebouwde omgeving, industriële sectoren en overige sectoren die niet onder ETS-1 vallen. Dit systeem vereist dat er voor elke ton CO2-uitstoot een emissierecht moet worden ingekocht op een handelsmarkt. Het systeem geldt voor de CO2-emissies van alle brandstoffen, waaronder aardgas, die geleverd worden aan een aantal specifieke sectoren. De brandstofleverancier moet de emissierechten namens zijn klanten inkopen op een markt. Het ETS-2 is gebaseerd op een Europese richtlijn die is opgenomen in de Nederlandse wetgeving.
ETS-2 is een door de Europese Unie opgezet systeem om de CO2 uitstoot in de gebouwde omgeving, de transportsector en overige sectoren die niet onder ETS-1 vallen kosteneffectief te reduceren. Het ETS-2 systeem is onderdeel van het fit-for-55 pakket, waarbij gestuurd wordt op 55% netto CO2-reductie in 2030 ten opzichte van 1990.
Alle bedrijven waar Vattenfall gas aan levert, vallen onder ETS-2 met uitzondering van de klanten die al onder het ETS-1* vallen. Momenteel zijn er nog discussies in de politiek over het feit of ook de glastuinbouwsector onder ETS-2 zou moeten vallen. Hierover wordt binnenkort meer duidelijkheid verwacht vanuit de overheid. De laatste kamerbrief over dit onderwerp vindt u hier.
* Het ETS-1-emissiehandelssyteem is in 2005 geïntroduceerd en is van toepassing op bedrijven met grote installaties vanaf 20 (MW) totaal thermisch ingangsvermogen.
ETS-2 treedt in werking vanaf 1 januari 2027. Echter, uitstel met een jaar, tot 1 januari 2028 is mogelijk in het geval van "aanhoudende hoge energieprijzen". Deze beslissing zal door de Europese Commissie worden gemaakt.
Omdat leveranciers van brandstof emissierechten moeten inkopen namens hun klanten en deze kosten zullen doorbelasten aan de afnemers (u), zullen de kosten van, in dit geval, het gasverbruik toenemen. De prijs van de emissierechten komt bovenop de gasprijs.
De exacte meerprijs van gas als gevolg van het ETS-2 is nog niet bekend, omdat het ETS-2 systeem is gebaseerd op marktwerking, waarbij het aanbod van en de vraag naar emissierechten de prijs bepalen. Het onderzoeksbureau CE Delft heeft in opdracht van de overheid een onderzoek gedaan op basis van de huidige beschikbare informatie en kwam daarbij uit op een meerprijs van 0,08€/m3 gas. Dit is gebaseerd op een CO2 prijs van 45€/tCO2. De wetgeving van de Europese Commissie is erop gericht om 45€/tCO2 als maximum te laten gelden. Het onderzoek van het CE Delft is overgenomen door minister Hermans van Klimaat en Groene Groei en op 13 januari 2025 met de Tweede Kamer gedeeld.
Door te elektrificeren en het gebruik van hernieuwbare energie kunnen bedrijven hun afhankelijkheid van aardgas verminderen, waardoor de extra kosten als gevolg van ETS-2 gereduceerd kunnen worden. Een E-boiler zou daarvoor bijvoorbeeld een oplossing kunnen zijn.
ETS-2 is gebaseerd op Europese regelgeving en zal inderdaad gelden in alle lidstaten van de EU.
Ja, maar het is in Nederland nog onzeker of de glastuinbouwsector ook onder de ETS-2 regeling zal vallen.
Nee, Vattenfall zal namens al zijn afnemers van gas de juiste hoeveelheid ETS-2 certificaten inkopen en dit doorbereken aan zijn klanten.
Nee. De verplichting om emissierechten in te kopen wordt bij de brandstofleverancier – in dit geval Vattenfall – belegd. Vattenfall zal namens zijn klanten emissierechten inkopen en deze indienen bij de Nederlandse Emissie Autoriteit (NEA).
Het groene gas dat Vattenfall toevoegt aan het gasnet vanuit de bijmengverplichting groen gas, zal worden geregistreerd bij de NEA. Dit zorgt er direct voor dat Vattenfall minder ETS-2 rechten voor u hoeft in te kopen. Andere groencertificaten beïnvloeden de hoeveelheid in te kopen emissierechten niet.
