MarktRappodcast: Beluister de podcast van juli en blijf op de hoogte

Luister de podcast

Wat kan een intermediair betekenen voor bedrijven als het gaat om de begeleiding bij hun energievraagstuk en hoe werken deze intermediairs samen met energieleveranciers? Arjan Bunnik is binnen Vattenfall Zakelijke Markt verantwoordelijk voor de samenwerking met intermediairs en vertelt u daar alles over in deze aflevering van de MarktRappodcast. Sanne van den Broek bespreekt zoals gebruikelijk de ontwikkelingen op de energiemarkt van de afgelopen maand en legt uit wat het effect van de zomervakantie is op de energiemarkt. Daarnaast hebben we het deze keer over de zorgen die worden geuit door de Europese rekenkamer over het feit dat er nog onvoldoende groene waterstof beschikbaar is en hebben we het over het belang van de afspraken die netbeheerders maken met de industrie, om hun energieverbruik op bepaalde momenten van de dag aan te passen.

U hoort (of leest) het in deze 19:56 minuten durende aflevering van de MarktRappodcast.

Meer informatie over het verslag van de Europese rekenkamer over hernieuwbare waterstof. En hier leest u het bericht van de ACM over de maatregelen die netcongestie moeten verminderen.

Heeft u vragen?

Heeft u een vraag over de energiemarkt of over energie in het algemeen? Mail deze dan naar podcast@vattenfall.nl. We behandelen uw vraag graag in een volgende podcast!

Lees de podcast

Dit is MarktRappodcast, een maandelijkse podcast van Vattenfall. In deze podcast bespreken vier marktexperts de belangrijkste trends en ontwikkelingen op de energiemarkt van de afgelopen maand en kijken ze vooruit naar de komende maand.

Peter: Welkom bij alweer de zevende MarktRappodcast van dit jaar. We zijn inmiddels aangekomen bij de maand juli en we zijn dus halverwege het jaar. Maar ondanks de vakantieperiode hebben we ook deze aflevering weer de nodige experts aan tafel. Met wie we de marktontwikkelingen van de afgelopen maand mee doornemen. En ook een aantal berichten uit de media. Deze keer niet drie, maar twee experts aan tafel. Maar wel hele goede, als ik het zo mag zeggen. Eentje heeft u al vaker gehoord. Sanne van den Broek. Sanne is mijn collega van de Markt Expertise Desk. Welkom Sanne. En een collega die u nog niet eerder hoorde in de podcast. En dat is Arjan Bunnik. Arjan is binnen Vattenfall Zakelijke Markt verantwoordelijk voor de klantgroep Intermediairs. Dat is een bijzondere klantgroep waar we straks uitgebreid op terugkomen. Welkom ook Arjan.

Arjan: Bedankt Peter. En om je gelijk even te corrigeren. Intermediairs zijn voor mij geen klanten. Maar dat is een groep partners met wie we in de keten richting klanten samenwerken.

Peter: Oké. Ja, goed dat je dat aangeeft. Zoals ik al aangaf, zitten we midden in de vakantieperiode. Toch fijn dat jullie er wel zijn om de podcast op te nemen. Maar is dat nu eigenlijk ook iets, dat is een vraag aan jou Sanne, is dat vakantie nou ook iets wat effect heeft op de energiemarkt?

Sanne: Ja, ik begrijp je vraag. De vakantieperiode heeft niet een één op één effect op de energiemarkt. De zomer wel, want we zien dat de vraag naar energie zeker afhankelijk is van het weer. Dus ja, warmer weer zien we ook een lage vraag naar gas onder andere. En over het algemeen schijnt de zon ook wel meer. Dus de opwek middels hernieuwbare bronnen is ook beter. Maar ondertussen gaan ook gewoon de productieprocessen door. En de ontwikkelingen die leiden tot verandering op de gasmarkt, waaronder geopolitiek. Dus niet een één-op-één relatie. Nee. Alles gaat dan gewoon door ondanks de vakantie. De rest van de wereld.

Peter: Ja, zeker. Nou, is ook wel logisch. We gaan net als de vorige podcasts eerst eventjes vragen wat jullie opviel de afgelopen maanden op de energiemarkt of welke energie gerelateerde zaken jullie opviel. Arjan, mag ik bij jou beginnen? Heb jij iets wat jou opviel?

Arjan: Ja, wat mij opvalt is dat ik de spotmarkt minder vaak heel negatief zie. We hebben inmiddels toch best wel wat zonnige dagen gehad en waar je in het verleden de prijzen dan echt behoorlijk negatief zag uitslaan, heb ik het gevoel dat dat de laatste tijd steeds minder het geval is. Dus je ziet wel dat de prijs daalt op bepaalde uren, maar dat hij dan eigenlijk rond die nul lijn blijft schommelen. Ik heb het idee, maar ik weet niet zeker of dat zo is, dat dat het effect zou kunnen zijn van het feit dat installaties eigenlijk al veel beter anticiperen op die negatieve spotprijzen. Ik weet niet hoe jij dit ziet, Sanne?

Sanne: Ja, ik snap je vraag en ook wat als ik kijk naar het eerste halfjaar van 2023 en die vergelijk met het eerste halfjaar van nu 2024. Zie ik ook dat de gemiddelde negatieve prijs ook inderdaad wat lager uit is gevallen. Dus waar die eerst in het eerste half gemiddeld min 35 euro per megawattuur was, is die nu tot nu toe gemiddeld min 24 euro de megawattuur. Nou, dit kan natuurlijk naast wat je al zei dat het anticiperen van wind op zon op teruglevering. Kan dit ook veel andere aspecten betekenen daardoor. Dus bijvoorbeeld het flexibel gebruik van energie. Maar ook het minder opwek van hernieuwbare bronnen. Of het gebruik van opslag, ja. Maar begrijpt zeker de vraag.

Peter: Nou, bedankt Arjan. En jij ook Sanne natuurlijk voor je toelichting. Nou, zijn we toch bij jou Sanne, wat viel jou op deze maand?

Sanne: Iets wat mij opviel was de reactie van de gasmarkt op de mondiale gebeurtenissen. Zo zagen we bijvoorbeeld dat de LNG-export vanuit de VS bij de Freeport Terminal was eigenlijk wat minder en dat kwam dan door de orkaan. Dus zo zie je dat de TTF-markt, dat is de gasmarkt toch heel gevoelig is voor deze ja risico's en daardoor een prijs stijgend effect gaat hebben maar ja over ondanks al die bewegingen zien we natuurlijk ook dat de gasmarkt relatief stabiel is gebleven de afgelopen weken, het is wel zomer en de gasvoorraden worden gewoon gevuld dus ja.

Peter: Ja, we hebben er al een paar keer over gehad. Het is de zomerperiode. Gezien de zomerperiode leek mijn volgende bericht wel heel toepasselijk om mee te beginnen. Wereldwijd gaat het stroomverbruik de hoogte in, zo las ik, door het toenemend aantal airco's. Dat meldt het Internationaal Energieagentschap. En dat hogere stroomverbruik leidt op zijn beurt weer tot meer CO₂-uitstoot dus ja in in veel plekken in deze wereld is het op dit moment heel erg warm ook in zuid en centraal Europa ook in de Verenigde Staten temperaturen lopen enorm op en zelfs in 2023 stond daar was er wereldwijd het heetste jaar ooit gemeten. Ik heb eigenlijk twee vragen over dat bericht. Allereerst merk je dat nu ook op de energiemarkt, dat die vraag naar elektriciteit wereldwijd zo is toegenomen. door het gebruik van airco's en natuurlijk daarmee ook de vraag naar gas om die elektriciteit op te wekken?

Sanne: Ja, nou ja, om dat nu alleen toe te schrijven naar airco's, dat weet ik niet. Maar inderdaad volgens het IEA zal het wereldwijde stroomverbruik dit jaar naar verwachting ook 4% hoger uitkomen dan vorig jaar. Dus airco's zijn misschien niet de enige verklaring. Zo zien we voor het ook meer elektrificatie, meer elektrische auto's, noem maar op. Dus daar zien we zeker een stijging. Maar ook onder andere zeker die hittegolf in Azië en nu ook in het zuiden van Europa die wel zeker geleid dat de vraag nu naar stroom zeker groter is.

Peter: Ja, dat is op zich ook logisch. Maar mijn tweede vraag daarover is dan ook wel van, dat heeft betrekking op de CO₂-uitstoot. Want hoe erg is die extra uitstoot als gevolg van die airco's. Want de warmte lijkt wel aan te houden, de opwarming van de aarde ook. Heeft dat dan ook gevolgen voor het realiseren van de klimaatdoelstellingen?

Sanne: Ja, dus dat hoge stroomgebruik heeft negatieve gevolgen voor de opwarming van het klimaat. Dus bijvoorbeeld kolencentrales, die blijven ook wel nodig om aan de vraag te voldoen als de hernieuwbare bronnen niet ingezet kunnen worden. Dus als er niet genoeg zon en wind aanwezig is, zeg maar. En die stoten natuurlijk het meeste CO₂ uit. Dus dit is ook zeker nadelig voor uiteindelijk het realiseren van onze klimaatdoelstellingen.

Peter: Ja, nou dat is dan iets wat we een beetje moeten gaan volgen ook. Ik kijk ook even naar, of ook, ik ga even naar jou Arjan. Want in de introductie gaf ik het al even aan. Jij bent verantwoordelijk voor intermediairs binnen Vattenfall. Misschien is het wel eerst goed om kort toe te lichten wat intermediairs zijn. Voordat we daar verder op ingaan. Want je gaf zelf al aan, ik zei dat het een klantgroep was. Nou, dat zie jij anders. Dus wat zijn intermediairs eigenlijk?

Arjan: Ja, intermediairs zijn eigenlijk organisaties die bedrijven en andere organisaties bijstaan in het aangaan en het beheren van hun energiecontracten. En dan zie je dat een intermediair, die stelt zich vaak op als tussenpersoon tussen een klant en een leverancier van energie. Dus dat kan Vattenfall zijn, maar het kunnen ook andere energiepartijen zijn, netbeheerders, meetbedrijven. En in de grote zakelijke markt zien we dat veel bedrijven en organisaties een intermediair inschakelen voor de begeleiding rondom een energiemanagement. Ja, een substantieel deel van onze contracten komt eigenlijk tot stand met behulp van een intermediair.

Peter: Ja, want hoe werkt dat dan precies? Misschien goed om eerst eventjes te vragen, waarom zou een bedrijf of een organisatie dan niet rechtstreeks zaken doen met een energiebedrijf? Maar waarom maken ze dan gebruik van een intermediair?

Sanne: Er zijn eigenlijk verschillende redenen waarom intermediairs ingeschakeld worden. We zien dat een intermediair wordt ingeschakeld om de klant te begeleiden in het inkooptraject. dan eigenlijk in om vanuit de behoefte van de klant zoveel mogelijk vergelijkbare aanbiedingen uit de markt op te halen. Voor veel organisaties is het dan waardevol als een externe expert vanuit die verschillende aanbiedingen een onafhankelijk advies kan geven. Een andere reden om met een intermediair samen te werken kan zijn dat het beheren van een energiecontract bepaalde capaciteit of expertise vraagt die gewoon binnen de organisatie niet voorhanden is. Nou, daar kan een intermediair uitkomst bieden. Bijvoorbeeld aan het uitvoeren van inkoopstrategie of de afstemming die nodig is rondom de wijziging van bedrijfslocaties dat je met je aansluitingen iets moet doen je moet schakelen met energieleveranciers met netbeheerders met meedrijven. Daar kan een intermediair de klant in ontzorgen.

Peter: Kunnen energiebedrijven dat zelf dan niet? Die informatiebehoefte die er duidelijk is bij eindklanten, zeg maar. Of de uitleg geven?

Arjan: Ja, dat kunnen energiebedrijven zeker zelf. Ze kunnen heel goed uitleggen wat wat betekent en welke informatie nodig is. Alleen voor een deel krijg je het wijven van wc in het gevoel. Om dat weg te nemen kan het toch makkelijker zijn als een partij zich door een externe partij onafhankelijk laat adviseren. En daarnaast geldt eigenlijk ook dat bedrijven steeds meer met steeds complexere energievraagstukken te maken krijgen. Ja, en dat doet de behoefte aan het oproepen van een echte adviseur gewoon groeien. En een partij als Vattenfall, die zal zo goed mogelijk uitleg geven van wat er mogelijk is. Maar zal uiteindelijk altijd terughoudend zijn in het adviseren. En ja, daar kan een intermediair goed op inspelen.

Peter: Want jij had het net over wij van WC-Eend. Maar ik vroeg me af, zijn die intermediairs dan wel onafhankelijk? Bijvoorbeeld, want die moet ook betaald worden.

Arjan: Ja, zeker, natuurlijk. Intermediair levert zijn dienst en die moet vergoed worden. De intermediairs waar wij mee samenwerken, die zijn niet afhankelijk van Vattenfall. Zij bepalen altijd in overleg met de klant met welke leveranciers ze samenwerken. En dan kan het inderdaad wel zo zijn dat de vergoeding voor de intermediair via de energieleverancier verloopt. Er wordt eigenlijk met twee modellen gewerkt. Of de intermediair wordt rechtstreeks door de klant vergoed. Of de intermediair ontvangt vergoeding via de energieleverancier, en de klant betaalt die dan uiteindelijk via de energiefactuur. En in het laatste geval is de klant er wel van op de hoogte, en dan zou het niet uit moeten maken wie de energieleverancier is. En ja, dat is eigenlijk hoe er in de energiemarkt met intermediairs wordt gewerkt.

Peter: Ja, want hoe er mee gewerkt wordt, jij bent daar verantwoordelijk voor, maar hoe bedienen wij of hoe helpen wij met intermediairs wordt gewerkt ja ja want hoe ermee gewerkt wordt jij bent daar verantwoordelijk voor maar hoe bedienen wij of hoe helpen wij die intermediairs dan wat is jouw rol daarin?

Arjan: Nou ja mijn rol is om de samenwerking zo goed mogelijk te laten verlopen en ja wij zien vanuit wat voor de rol en het belang van intermediairs voor energieleveranciers en klanten ook als maar toenemen juist in deze veranderende markt is er behoefte aan meer duiding van ontwikkelingen en mogelijkheden. Intermediairs kunnen hier gewoon vanuit hun onafhankelijke rol heel goed invulling aan geven. Het helpt ons dus als een intermediair goed met ons samenwerkt. De markt is gewoon snel aan het veranderen. Alle energieleveranciers, maar zeker ook wij, passen producten en diensten daarop aan. En dan helpt het als intermediairs meewerken in die vertaalslag. Dus enerzijds ontvangen wij feedback op wat is mogelijk in de markt en welke behoeften spelen er in de markt. En anderzijds helpen intermediairs om de verschillende aspecten van onze producten en diensten uit te leggen. Nou, concreet voorbeeld. We hebben behoorlijke uitdagende duurzaamheidsdoelen. In lijn met de SBTI-initiatief hebben wij ons gecommitteerd... aan het reduceren van CO₂-uitstoot richting 2030, 2040. Enerzijds in onze eigen operatie, maar ook bij onze klanten. Voortkomend uit de energie die klanten bij ons afnemen dat betekent nog wel iets en daar willen wij klanten en partners mee meenemen en in ondersteunen en als we intermediairs goed informeren over ons beleid ja dan helpt dat uiteindelijk in de communicatie naar klanten.

Peter: Ja want je zei het net al en de de energiemarkten, ook die contracten worden steeds complexer. SBTI-doelstellingen. Spelen intermediairs ook een rol bij het verduurzamen van hun klanten? Uiteindelijk ook onze eindklant dan?

Arjan: Jazeker, dat doen ze. En dat is ook een reden voor bedrijven om intermediairs in te schakelen. Het verschilt per intermediair uiteindelijk wat ze kunnen betekenen, maar veel intermediairs adviseren klanten actief op de mogelijkheden voor de korte en de lange termijn om het energieverbruik te verduurzamen. Dan moet je denken aan het in gebruik nemen van PV-installaties, e-boilers of batterijen. Dat zijn trajecten waar intermediairs in kunnen begeleiden en adviseren.

Peter: Nou, ik vind het een interessant onderwerp. En ook wel, het is een samenwerkingspartner, een belangrijke samenwerkingspartner. Want we hebben in het verleden al andere klantgroepen. Dat zijn dan wel echt onze klanten geweest, zoals de industrie en vastgoed en de agri. Maar dit is dan weer iets, toch wel iets nieuws. Dus ja, leuk om te horen Arjan.

Arjan: Mooi

Peter: En we hadden het ik noemde ze net levertjes de industrieklanten van de industrie worden behoorlijke bijdrage gevraagd aan de CO₂-reductie en daar wordt veel verwacht ook van elektrificatie maar hebben natuurlijk tegelijkertijd ook probleem van van de net congestie en daarom wordt er ook een beroep gedaan op de industrie door hen te vragen, bijvoorbeeld op spitsmomenten. Momenten dat er echt een grote energievraag is om dat dan te mijden, zeg maar. Onlangs werd ook bekend dat netbeheerders en de zware industrie vanaf volgend jaar afspraken mogen maken over flexibele gebruik van elektriciteit. Daarbij gebruiken fabrieken dan tijdelijk geen of minder elektriciteit in ruil voor lagere tarieven. De toezichthouder ACM heeft daar toestemming voor gegeven. Dit moet er dan toe leiden dat het overvolle elektriciteitsnet wordt ontlast. Sanne zou jij eens kort kunnen schetsen wat dan de situatie is en wat dat betekent? Wat wordt er dan ook van de industrie verwacht?

Sanne: Ja dus je zei het al een beetje netbeheerders hebben ook steeds meer last van congestie op hun elektriciteit net en om dus die risico's te beperken wordt er dus nu nieuw soort contract aangeboden en dit is namelijk een capaciteitsbeperkend contract dus daarin krijgen grootverbruikers lagere nettarieven dus niet de prijs op elektriciteit want ja daarover gaan wij als de energieleverancier, maar echt de prijs voor het transport. Dus op voorwaarde dat ze dan op drukke momenten geen stroom afnemen en of invoerden in het net.

Peter: Maar denk je ook dat dat dan het beoogde effect zal hebben? Want ik las ook een paar dagen geleden een artikel dat Stedin aangaf dat ze nu afspraken hebben gemaakt met bedrijven om op andere momenten, dus om die drukke periode te mijden, om op andere momenten elektriciteit af te nemen. En dat gaat dan om niet enorme hoeveelheden. Ze zeiden dat het gaat om hoeveelheden die een stad als Dordrecht verbruikt. Maar ze geven aan dat het nog lang niet voldoende is om de wachtlijsten, in verband met die netcongestie, om die wachtlijsten te verminderen zo gaat werken?

Sanne: Kijk uiteindelijk is voor de netbeheerders is het gewoon heel erg belangrijk om meer inzicht te krijgen in het verbruik en levering of teruglevering en eigenlijk uiteindelijk om zo duidelijk transportprognoses te kunnen krijgen en zo kunnen ze uiteindelijk ook beter inzicht krijgen in waar zijn er nieuwe aansluitingen mogelijk dus ja dit blijft natuurlijk altijd een onderdeel van de oplossing, want helemaal oplossen doet het niet. Maar ja, er komt uiteindelijk altijd wel meer bij kijken.

Peter: Een andere oplossing die ook veel in de industrie genoemd wordt, dat is bij het reduceren van de CO₂-uitstoot, dat is het groene waterstof. We hoorden vorige maand al een mooi verhaal van collega Irene Geerbex. Het winnen van het windpark IJmuiden Ver. Want daar komt ook een groene waterstofcentrale. Maar de Europese Rekenkamer heeft al aangegeven dat ze zich zorgen maakt over de beschikbaarheid van groene waterstof. En ze zeggen dat alle plannen die er nu zijn, op nergens op gebaseerd zijn. En dat er nog wel erg veel moet gebeuren, willen de doelen gehaald worden voor de beschikbaarheid van groene waterstof. Dat gaat dan op Europees niveau. Nederland schijnt het goed te doen. Op de tweede plaats na Spanje. Maar kan jij kort uitleggen Sanne, welke rol waterstof speelt in de CO₂-reductie?

Sanne: Ja, dus groene waterstof eigenlijk is een duurzame energiedrager. En die kan veel bijdragen aan CO₂-reductie. Want het wordt geproduceerd uit hernieuwbare bronnen. Dus onder andere wanneer we een overschot hebben van zon en wind. Maar op dit moment is er gewoon nog te weinig groene waterstof beschikbaar. Processen zijn gewoon te duur. En efficiëntieslag, daar moet nog veel in gehaald worden. Maar je ziet dat er veel vertrouwen in is en ja we gaan op zich de goede richting op want zo heeft de Europese commissie afgelopen week Nederland ook toestemming gegeven om bijna een miljard euro investeren in bedrijven die zich richten op de productie van waterstof en dan vooral het hernieuwbare waterstof dus dat ja dat zijn zeker stappen in de goede richting.

Peter: Ja, er ligt dus wel een uitdaging. Maar goed, er is ook weer geld beschikbaar gesteld. Dus hopelijk helpt dat ook weer een stap in de goede richting. We hebben alle ontwerpen van de afgelopen maand wel gehad. Dan zijn we aangekomen bij het einde van deze podcast. En zoals te doen gebruikelijk wil ik dan graag van jullie ook horen wat jullie verwachtingen zijn voor de komende maand als het gaat om de ontwikkeling op de energiemarkt Arjan wat zijn de dingen voor jou die gaan spelen waarvan je denkt dat is interessant om heeft te melden?

Arjan: Ja waar ik eigenlijk naar nieuwsgierig naar ben en dat is niet zozeer voor de aankomende maand voor korte periode maar wel de restring deel van het jaar en dat is namelijk dat die 2030 doelen waar ik het al eerder over had die zijn voor heel veel organisaties steeds concreter aan het worden eigenlijk het wordt steeds beter zichtbaar of dat die doelen wel of niet gehaald gaan worden met de huidige maatregelen en dus ook of dat er een aanpassing van die maatregelen nodig is naar en ik denk dat je richting 2025 her en der daar wel wat nieuwsberichten over gaat zien. Dat er gewoon aanvullende maatregelen genomen gaan worden om die doelen te bereiken. Dus ik ben heel erg benieuwd wat daar van naar voren gaat komen.

Peter: Bedankt Arjan. En jij Sanne?

Sanne: Ja, om daar ook een beetje op Arjan aan te sluiten. Ik ben daar ook heel nieuwsgierig naar ontwikkeling rondom ETS2 dat is ook een Europese maatregel eigenlijk om te verduurzamen en want het is voor de luisteraars die het eigenlijk niet kennen ETS2 is een nieuwe markt voor CO₂-rechten wat ook heel veel impact zal hebben ons op onze ja grootzakelijke bedrijven die nu gas gebruiken dus ja het is er zijn veel ontwikkelingen in ETS2 gaande. Maar misschien interessant om daar inderdaad een keer een andere podcast weer op in te gaan.

Peter: Jazeker, nou bedankt Sanne. Bedankt Arjan voor jullie bijdrage aan deze aflevering van de podcast. Mochten jullie nog met vakantie gaan, dan wens ik jullie een fijne vakantie. Dat geldt natuurlijk ook voor alle luisteraars. In september zijn we er weer met een nieuwe aflevering van de MarktRappodcast. Iets later denk ik dan gebruikelijk. Maar mocht u in de tussentijd een vraag hebben of graag een thema behandeld willen zien in deze podcast aan deze tafel. Dan kunt u een e-mail sturen naar podcast@vattenfall.nl. Voor nu nogmaals bedankt voor het luisteren en tot volgende maand.

--EINDE--