MarktRapport week 44 2024

Ontwikkelingen van deze week

De redenen voor de prijsstijging van gas met bijna elf procent zijn vooral de geopolitieke spanningen en een toenemende vraag naar LNG en daarmee ook meer concurrentie op de LNG-markt. Ook de voorspelde daling van de temperaturen en het feit dat er veel minder wind verwacht wordt dan normaal voor de tijd van het jaar, spelen een rol. In Nederland is de verwachting dat deze en volgende week er maar dertig tot zestig procent van de wind verwacht wordt van wat normaal is voor deze tijd van het jaar.

Geopolitieke spanningen

De spanning in het Midden-Oosten blijft een belangrijke factor op de energiemarkten. Niet alleen het gastransport binnen en naar deze regio is een probleem, ook de LNG- en olie-export vanuit Qatar door de Straat van Hormuz komt in gevaar. Aangezien Qatar veel LNG en olie exporteert, zou het niet kunnen gebruiken van die route een groot probleem kunnen vormen voor het aanbod op de LNG-markt. Het Suezkanaal, wat in dezelfde regio ligt, wordt ook al langere tijd gemeden door LNG-schepen; deze varen nu meestal om via Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika, wat zorgt voor extra reistijd en daarmee ook voor extra kosten.

Naast geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten speelt ook het conflict in Oekraïne een rol. Ook al is bekend dat er met ingang van volgend jaar een einde komt aan de doorvoer van gas uit Rusland via Oekraïne, als de doorvoer van gas eerder stopt door bijvoorbeeld beschadigingen aan de infrastructuur, dan kan dat de Europese gasmarkt wel degelijk raken. Naast de levering van gas via pijpleidingen is Rusland ook een groot exporteur van LNG. Als dat gedeeltelijk wegvalt als gevolg van aanvallen van Oekraïne op bijvoorbeeld Russische LNG-terminals, dan zal dat van invloed zijn op de prijs.

LNG

De laatste weken zijn de importvolumes van LNG van zowel de EU als China gestegen. De komende maanden zal de concurrentie tussen Europese en Aziatische landen een belangrijke factor zijn bij het tot stand komen van de prijs. Door de toegenomen vraag in zowel Europa als Azië kan de prijs fors stijgen, zeker nu een steeds groter deel van het gasverbruik in Europa afhankelijk is van LNG.

Onrust blijft

Naast de geopolitieke onrust is er de afgelopen week ook een Noors gasveld uitgevallen. De uitval van het Sleipner-veld had maar weinig impact op de Noorse export, slechts twee procent van het Noorse gas is afkomstig van dit gasveld. Toch droeg de uitval bij aan de stijging van de prijzen tot het hoogste niveau in bijna een jaar tijd. Dit laat wel de nervositeit op de gasmarkt op dit moment zien. In de komende wintermaanden zal de situatie op de markt zeer waarschijnlijk zo blijven. Ook al is de vraag en aanbod-situatie op dit moment niet direct een probleem, de gasmarkt is wel een stuk krapper dan voor de energiecrisis.

De risicopremies die de gasprijzen vorige week deden stijgen vervielen afgelopen maandag (28 oktober) voor een deel weer. De prijs kwam op maandag en dinsdag wat lager uit dan voor het weekeinde. Dat kwam onder andere doordat bij de aanvallen van Israël op Iran de energie- en olie- infrastructuren zijn gemeden.

Ontwikkeling energieprijzen in beeld:

In de grafieken en jaarblokken ziet u de gevolgen van deze ontwikkelingen op de energiemarkt terug in de energieprijzen.