De energiemarkt is altijd in beweging
Omdat we begrijpen dat u niet altijd op de hoogte kunt zijn van de laatste prijsontwikkelingen op de energiemarkt, houden wij u graag wekelijks op de hoogte via ons MarktRapport.
De top 50 niet-te-missen energietermen
Energiekennis is niet zomaar een ‘leuk extraatje’. Voor de meeste bedrijven is energie een belangrijke kostenpost, die vraagt om een serieuze aanpak. Met meer kennis van de energiemarkt bent u al een flinke stap verder. We helpen u daar graag bij met deze 50 veelgebruikte energietermen.
Onze top 50 energietermen
Aardgas
Aardgas wordt vaak gevonden in aardlagen boven olievelden. Het bestaat grotendeels uit methaan. Aardgas ondergaat een aantal bewerkingen voordat het zijn weg naar de klant vindt. Bekijk de route van aardgas.
Baseload
De beschikking over een eenheid elektriciteit (bijvoorbeeld 1 MW) gedurende een periode (vaak een jaar).
Batterij-opslag
Nieuwe techniek om elektriciteit op te slaan. Lees meer over onze batterijoplossingen.
Biomassa
Verzamelnaam voor al het afbreekbare afval: resten uit land- en bosbouw en biologisch afbreekbaar industrieel en huishoudelijk afval.
Blokverwarming
Bij blokverwarming krijgt een huizenblok of appartementencomplex warmte geleverd via een centrale ketel. Vanaf de centrale ketel lopen leidingen naar elke woning die op de blokverwarming aangesloten is.
Brentolie
Een vloeibare fossiele brandstof die na bewerking gebruikt wordt als transportbrandstof en voor de productie van zeer veel chemische producten.
Bruinkool
Een zachtere vorm van steenkool die meer zwavel bevat.
Certificaat van Oorsprong
Een Certificaat van Oorsprong (CvO) is het bewijs dat elektriciteit uit fossiele bronnen is opgewekt. CvO’s werken op dezelfde manier als GvO's. Een CvO staat voor 1 MWh niet-duurzaam opgewekte elektriciteit. Het certificaat bevat onder andere informatie over de energiebron, de productie-installatie en de productiedatum en -plaats.
CNG
Compressed Natural Gas, in het Nederlands vertaald als aardgas onder druk. Dit wordt meestal gemaakt door aardgas met behulp van een compressor te comprimeren tot een druk van ca. 200 bar. Aardgas wordt gecomprimeerd omdat het zo minder ruimte inneemt. CNG wordt met name toegepast als voertuigbrandstof.
CO2
Gas dat vrijkomt bij verbranding van brandstoffen (gas, olie, hout). Belangrijke meststof voor al het plantaardig leven op aarde.
CO2-handel /Emissiehandel
Emissierechten geven bedrijven het recht om bepaalde gassen (waaronder CO2) uit te stoten. Deze rechten kunnen verhandeld worden. In Nederland ziet de Nederlandse Emissieautoriteit (Nea) toe op naleving van wetten en regels rond de uitstoot van CO2 en stikstofoxiden (NOx).
Cokes
Een bewerkte vorm van steenkool die betere verbrandingseigenschappen heeft. Het wordt voornamelijk gebruikt in hoogovens bij de productie van staal.
CPPA
Met het afsluiten van een Corporate Power Purchase Agreement (CPPA) bent u gedurende een lange periode verzekerd van de levering van duurzame elektriciteit tegen een vaste prijs, afkomstig van een specifiek windpark.
Duurzame energie
Hernieuwbare energie, ook wel duurzame energie genoemd, is energie afkomstig van natuurlijke bronnen die constant worden aangevuld. Dit is energie uit wind, waterkracht, zon, bodem, buitenluchtwarmte en biomassa. Fossiele energie en kernenergie vallen niet onder hernieuwbare energie, omdat deze afkomstig zijn uit bronnen die niet worden aangevuld (bron CBS).
EAN-code en aansluiting
Elke aansluiting voor (grootverbruik) elektriciteit of gas heeft een unieke, 18-cijferige EAN-code. EAN staat voor European Article Number. Alle energieleveranciers, netbeheerders en transporteurs gebruiken deze codes om verbruiksgegevens uit te wisselen.
Elektriciteit
Elektriciteit is een stroom van elektronen. Logisch dus, dat we elektriciteit ook wel ‘stroom’ noemen. Elektronen zijn onzichtbaar kleine deeltjes met een negatieve elektrische lading. Wanneer uw computer of een ander elektrisch apparaat aanstaat, dan stromen de elektronen door de onderdelen van dat apparaat. Hierdoor krijgt het apparaat de energie die het nodig heeft om te werken. Lees meer over het ontstaan van elektriciteit.
Energielabel
Een officieel certificaat dat informatie geeft over de hoeveelheid energie die bij standaard gebruik van een gebouw nodig is. Een energielabel bevat de energie-index en de energieklasse van een bepaald gebouw op een bepaald adres. Bij verhuur of verkoop van een bedrijfspand is een energielabel verplicht. Vanaf 2023 is het verplicht voor kantoorpanden met meer dan 100 m2 om minimaal energielabel C te hebben.
Energietransitie
De overgang van grootschalig gebruik van fossiele brandstoffen naar spaarzaam gebruik van duurzame energiebronnen of hernieuwbare brandstoffen.
Entrypunt
Een punt waar transportcapaciteit kan worden gecontracteerd of verhandeld om aardgas via het landelijke gastransportnet in te kunnen voeren. Entrypunten zijn onder te verdelen naar binnenlandse productiepunten (43), grenspunten (17), ondergrondse opslagpunten (7) en TTF punten (4).
EPEX
De spotmarkt voor elektriciteit. Elke dag worden biedingen gedaan op afname en levering van elektriciteit voor de volgende dag. Lees meer over het Nederlandse elektriciteitsnetwerk.
EU ETS
Het Europese systeem voor emissiehandel (afkorting van: European Union Emissions Trading System) is het eerste en grootste systeem voor het verhandelen van uitstootrechten van broeikasgassen.
Exit- en connectiekosten
De kosten die de op het gasnet aangesloten partij betaalt aan de landelijke gasnetbeheerder GTS voor het in stand houden van het net.
Exitpunt
Het punt waar transportcapaciteit kan worden gecontracteerd of verhandeld om aardgas aan het landelijke net te kunnen onttrekken. Exitpunten zijn onder te verdelen naar industriële punten (420), lokale distributiepunten, de zogenaamde pseudo-gossen (682), grenspunten (22), ondergrondse opslagpunten (7) en TTF punten (4).
Fossiele brandstoffen
Winbare materialen die afkomstig zijn uit resten van planten en dieren die miljoenen jaren geleden in aardlagen terecht kwamen. Veel gebruikte fossiele brandstoffen zijn steenkool, aardgas en aardolie.
Garanties van Oorsprong
Garanties van Oorsprong (GvO’s) zijn het bewijsstuk dat duurzame elektriciteit is geproduceerd. De energieleverancier koopt GvO’s en boekt deze ten behoeve van haar afnemer bij VertiCer (een dochteronderneming van TenneT die volgens de huidige regelgeving belast is met de registratie van GvO’s).
GasTerra
GasTerra is actief in de handel en levering van aardgas in Nederland en het buitenland en is een afsplitsing sinds 2005 van de Nederlandse Gasunie. GasTerra zal worden opgeheven op 31 december 2026.
Grijze elektriciteit
Elektriciteit die is opgewekt met behulp van fossiele brandstoffen.
GTS (GasTransportServices)
Door de overheid aangewezen landelijke netbeheerder van de gastransportnetten. Tevens is GTS verantwoordelijk voor capaciteit, balans, flexibiliteit, kwaliteitsconversie en voor de verbindingen met het buitenland.
Groengas
Groen gas is gas uit biomassa dat is verbeterd tot aardgaskwaliteit.
Groningen gas
Laagcalorisch gas afkomstig uit het aardgasveld van Slochteren. Wordt ook wel G-gas genoemd.
Grootverbruik
Voor de Elektriciteitswet bent u een kleinverbruiker als u een aansluiting hebt met een grootte van maximaal 3x80 ampère. Heeft u een grotere aansluiting, dan bent u een grootverbruiker.
Voor de Gaswet bent u een kleinverbruiker als u maximaal een G25 gasmeter hebt die niet meer dan 40 kubieke meter gas per uur doorlaat. Volgens dezelfde wet bent u een grootverbruiker als u een aansluiting hebt met een gasmeter groter dan G25, met een doorlaatwaarde van meer dan 40 kubieke meter gas per uur.
Hoogcalorisch gas
Aardgas - niet afkomstig uit het Slochteren - dat gebruikt wordt in industrie en bij elektriciteitscentrales. Wordt ook wel H-gas genoemd.
ICE ENDEX
Een door de Minister van Financiën erkende effectenbeurs die is opgericht door de energiesector om te voorzien in een liquide beurs voor energiefutures (toekomstige leveringen van energie tegen een vooraf afgesproken prijs), zoals grootverbruik elektriciteit en gas.
Kilowattuur (kWh)
Eenheid voor energieverbruik of -productie. Voorbeeld: afname van 0,5 MW elektrisch vermogen gedurende een uur levert een verbruik op van 500 kWh.
Kleinverbruik
Voor de Elektriciteitswet bent u een kleinverbruiker als u een aansluiting hebt met een grootte van maximaal 3x80 ampère. Heeft u een grotere aansluiting, dan bent u een grootverbruiker.
Voor de Gaswet bent u een kleinverbruiker als u maximaal een G25 gasmeter hebt die niet meer dan 40 kubieke meter gas per uur doorlaat. Volgens dezelfde wet bent u een grootverbruiker als u een aansluiting hebt met een gasmeter groter dan G25, met een doorlaatwaarde van meer dan 40 kubieke meter gas per uur.
Kolen
Verzamelnaam van verschillende soorten steenkool. Steenkool is een fossiele, harde brandstof die miljoenen jaren geleden is ontstaan door onder hoge druk plantaardig materiaal samen te persen.
Laadpaal
Een infrastructuur element dat elektrische energie levert om elektrische plug-in-voertuigen op te laden. Naast ‘normale’ laadpalen zijn er ook snellaadpalen. Die zijn in staat om een voertuig binnen een half uur van voldoende elektrische energie (circa 25 kWh) te voorzien om verder te rijden.
Leveranciersmodel
Systeem waarin een consument of kleinzakelijke klant alle energiezaken laat regelen door de leverancier. De leverancier is het enige aanspreekpunt voor de klant. De klant krijgt alleen van de leverancier een rekening, waarop ook netbeheerkosten van de netbeheerder staan en eventueel de kosten van het gebruik van de meter.
De leverancier en de netbeheerder maken afspraken over de verrekening van netbeheerkosten, de verdeling van de verantwoordelijkheden en de vrijwarende betaling door de consument. Binnen het leveranciersmodel zorgt de leverancier van energie voor één rekening, zowel voor levering als voor netbeheerkosten.
LNG
Liquefied Natural Gas - vloeibaar aardgas. Onder zeer lage temperatuur vloeibaar gemaakt gas. Door de enorme reductie in volume is het goed te transporteren over zee. Dat kan goedkoper zijn dan transport via een pijplijn.
Meetbedrijf
Officieel ‘Meetverantwoordelijke Partij’ zijn de bedrijven die metingen op het elektriciteitsverbruik mogen verrichten en andere werkzaamheden aan de elektriciteitsmeters.
Megajoule (MJ)
Joule is de eenheid voor energie die wordt gebruikt voor (de energiewaarde van) aardgas. Eén megajoule is 1.000.000 joule. Een kWh staat gelijk aan 3,6 MJ.
Megawatt (MW)
Eenheid van elektrisch vermogen. Eén megawatt is 1.000.000 Watt.
MVO
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Het uitgangspunt van MVO is het streven naar een balans tussen de 3 P’s: people, planet en profit.
Netbeheerdersmodel
Model waarin de netbeheerkosten door de netbeheerder rechtstreeks aan de klant (verbruiker) worden gefactureerd en niet via de nota van de leverancier (leveranciersmodel).
Onbalanskosten
Kosten die TenneT berekent aan de leverancier voor het verschil tussen de door de leverancier voorspelde hoeveelheid elektriciteit per klant (energie-inkoop volume) en het werkelijke verbruik. Lees alles over onbalanskosten.
OPEC
Organisatie van olie-exporterende landen, een samenwerkingsverband van veertien landen die netto olie uitvoeren.
OTC
Bij gas - directe contracten tussen inkoop- en verkooppartijen. Deze contracten zijn inclusief capaciteit.
Kies de manier van inkopen die past bij uw bedrijf
U kunt uw grootverbruik energie inkopen op de manier die past bij uw wensen en behoeften. Maar welke energie-inkoop strategie past het best bij uw bedrijf? Wij helpen u daar graag bij.
Peakload
Beschikking over een hoeveelheid elektriciteit gedurende piekuren elke werkdag van 7.00 tot 23.00 uur.
Profielkosten
Op basis van uw energieverbruik uit het verleden valt u binnen een bepaald verbruiksprofiel. Op basis van dit profiel betaalt u bepaalde profielkosten. De profielkosten zijn slechts een klein onderdeel van de totale energieprijs.
Programmaverantwoordelijke (PV)
Een Programma Verantwoordelijke is een geaccrediteerde partij die transportcapaciteit mag vastleggen namens haar klanten.
PV
Een zonnepaneel of fotovoltaïsch paneel, kortweg PV-paneel, is een paneel dat zonne-energie omzet in elektriciteit. Hiertoe wordt een groot aantal fotovoltaïsche cellen op een paneel gemonteerd. De zonne-energie die zo wordt opgevangen, bijvoorbeeld bij zonnedaken of zonneakkers, is een vorm van duurzame energie. Het op deze wijze opvangen en omzetten van zonne-energie wordt kortweg 'zon-PV' genoemd.
SDE++ subsidie
Subsidieregeling voor bedrijven en (non-profit) instellingen die hernieuwbare energie (gaan) produceren. Lees meer over de SDE++ subsidieregeling.
Stadswarmte
Bij stadsverwarming worden verschillende bronnen gebruikt om water te verwarmen. Dit warm water gaat via ondergrondse leidingen naar een huis of bedrijf. Lees meer over stadsverwarming.
Stadskoude
Met stadskoude worden gebouwen gekoeld met koud water uit een meer of recreatieplas in de buurt. Lees meer over stadskoude.
Systeembalans
Het proces waarbij met permanente regeling de hoeveelheid geproduceerde én afgenomen elektriciteit in evenwicht blijft.
TenneT
Beheerder van het Nederlandse hoogspanningsnet en uitvoerder van systeemdiensten (waaronder systeembalans). TenneT is in handen van de Nederlandse overheid en tevens actief in Duitsland. TenneT verzorgt in Nederland en Duitsland het transport en de balans van het net.
Teruglevering elektriciteit
(Zonne)energie die u zelf opwekt, kunt u terugleveren aan het openbare energienet. Lees meer over terugleveren.
TTF
Een virtuele Nederlandse handelsplaats waar zowel Nederlandse als buitenlandse partijen hoogcalorisch gas kunnen in- en verkopen. Gas kan voor aanvang van het transport worden overgedragen naar een andere netgebruiker. De verkoper van het gas creëert een virtueel exitpunt; de inkoper van gas creëert een virtueel entrypunt. Er wordt geen capaciteit verhandeld. Notering vindt eenmaal per dag plaats op ICE ENDEX. Lees meer over het Nederlandse gasnetwerk.
Vollasturen
Een vollastuur of vollastuur per jaar is de eenheid voor een aspect van energetisch rendement van een generator. Het aantal vollasturen van een generator wordt berekend door het aantal te verwachten kilowattuur (kWh) te delen door het nominale vermogen van de generator in kilowattpiek (kWp).
Wattpiek (zon)
Meeteenheid voor de capaciteit van fotovoltaïsche cellen (zonnecel of zonnepaneel) om zonne-energie om te zetten in elektriciteit. Eén wattpiek is de productie van een elektrisch vermogen van 1 watt (W) onder standaard omstandigheden.
WKO
Warmte- en koudeopslag (WKO) is een methode om energie in de vorm van warmte/ koude op te slaan in de bodem. De techniek wordt gebruikt om gebouwen te verwarmen en/of te koelen. Ook voor energie voor glastuinbouw wordt steeds vaker gebruikgemaakt van deze techniek.
WKK
Warmte-krachtkoppelingsinstallatie (WKK) wordt in de glastuinbouw gebruikt om de kas te verwarmen en tegelijkertijd stroom te produceren. Vrijgekomen CO2 wordt gebruikt om het gewas te laten groeien en elektriciteit die niet gebruikt wordt, wordt teruggeleverd aan het energienet.
Ook interessant voor u?
Wij staan voor u klaar!
Vraag het de Markt Expertise Desk
Onze Markt Expertise Desk helpt u bij al uw vragen over energie besparen, energie-inkoop en duurzamer ondernemen. Wij geven u advies over het gebruik van zonne- en windenergie, e-mobility en warmte binnen uw bedrijf of organisatie.
